تحلیل هویت فرهنگی شیعی در عصر صادقین

با آغاز بعثت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) هویت قدیمی و جاهلی اعراب حجاز با تعریف جدیدی که وحی از انسان و زندگی ارائه کرد به چالش کشیده شد و هویتی کاملاً جدید شکل گرفت که تا پایان حیات پیامبر تقویت شد. پس از رحلت ایشان طی قرون اول و دوم هجری، در پاسخ به این پرسش که «مؤمن واقعی کیست؟» دو گروه حداقلی و حداکثری پدید آمد: شیعه و سنی. در ادامه، استیلای فرهنگ جاهلی دوباره نمایان شد تا این‌که به دوران امام باقر و امام صادق (علیهم السلام ) رسیدیم و بر اثر تحقق فتوحات اسلامی و گسترش ارتباطات میان‌فرهنگی و آزادی نقل حدیث هریک از دو گروه شیعه و سنی کوشیدند مرزهای خود را با دیگری وضوح ببخشند. با این حال امام باقر و امام صادق (علیهم السلام ) در شرایط عصری خویش با کاربست برخی تدابیر و سیاست‌های هویتی، جهت‌گیری‌های هویتی خاصی به شیعیان دادند. این اثر در پی فهم چیستی هویت شیعیان در عصر صادقین (علیهم السلام ) است و این هویت را از پس تعاملات میان‌فرهنگی آن دوره توضیح می‌دهد.