کتاب «جمعیت ایران، افزایش یا کاهش» مجموعه‌ای از اطلاعات جمعیتی ایران و مسائل مربوط به آن را بررسی می‌کند.
فصل اول کتاب، به منتخبی از تعاریف و اصطلاحات ضروری در علم جمعیت شناسی در حد موضوع کتاب اختصاص یافته است. در فصل دوم وضعیت جمعیت جهان در گذشته و حال مرور می شود و کشورها بر اساس مراحل مختلف گذار جمعیتی اول و دوم، دسته بندی می گردند و به برخی عوامل موثر و پیامدهای گذار اشاره شده و کشور های دارای بیشترین رشد منفی در جهان معرفی می‌شوند.
در فصل سوم، طرح های جهانی برای کاهش جمعیت در کشورهای در حال توسعه به خصوص کشورهای اسلامی تحت عنوان «جنگ جمعیتی» بررسی می شود و عاملان و مجریان این طرح ها معرفی می‌شوند. فصل چهارم که بخش اصلی کتاب است، به سیر تحولات جمعیت در ایران اختصاص دارد طی آن با مروری بر تاریخ جمعیت ایران، ویژگی های اصلی جمعیت ایران معرفی می‌شوند.
فصل پنجم به چالش ها و مسائل انتقال جمعیت در ایران می پردازد و به بحران پیش رو راهکارهای اساسی اشاره می‌کند. فصل ششم به برنامه های تنظیم خانواده در ایران در دوره قبل از انقلاب و بعد از انقلاب می پردازد و گزارش نسبتا مفصلی از دفتر سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد برنامه های ملی کاهش جمعیت اختصاص دارد. در فصل هفتم سیاست های تشویقی افزایش جمعیت در کشورهای مختلف جهان (۱۷ کشور) بیان شده است.
