تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران (دو جلدی)

(از مجموعۀ ۲ جلدی)جلد دوم از مجموعه‌ی “تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران” در چهار بخش فراهم آمده است: در بخش نخست علل، ابعاد، و روند جنگ ایران و عراق بررسی گردیده و از آن‌جایی که فضای جنگ نقش مهمی در تحولات دهه‌ی ۶۰ ایفا کرد، تحولات عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی در دهه‌ی ۶۰ نیز ارزیابی شده است. در بخش دوم به تحولات سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ پرداخته شده است. این مقطع را به دلایل متعدد می‌توان مقطع خاصی در تاریخ انقلاب قلمداد کرد زیرا ساختار قدرت بر اساس مصوب سال ۱۳۵۸ اداره می‌گردد و امام خمینی (ره) به عنوان رهبری انقلاب نقش مهمی در روند تحولات ایفا می‌کند و در این مقطع، کشور درگیر جنگ گسترده‌ای با عراق است و جنگ جهت‌گیری‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی کشور را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. در این مقطع قوه‌ی مقننه و مجالس اول، دوم، و سوم شاهد مسائل مهمی هستند و به تدریج مواضع جریانات اسلام‌گرا در خصوص مسائل مختلف کشور شفافیت بیش‌تری می‌یابد که این امر زمینه‌ی بروز صف‌بندی‌های جدید فکری سیاسی بین‌ اسلامگرایان را موجب می‌گردد. در بخش سوم، تحولات سیاسی و اجتماعی سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ تحلیل گردیده است. پایان یافتن جنگ، تغییر در قانون اساسی و افزایش قدرت ریاست‌جمهوری، رحلت امام خمینی (ره) و جایگزینی آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید انقلاب و انتخاب آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رییس جمهوی و جهت‌گیری‌های جدید در صحنه‌ی سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ از جمله مسائل مهمی است که این مقطع را از مقطع پیشین مجزا می‌سازد. در بخش نهایی، تحولات سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ به بحث گذاشته شده است. انتخابات ششمین دوره‌ی ریاست‌جمهوری در دوم خرداد ۱۳۷۶ نشان‌دهنده‌ی وضعیت جدیدی در فضای سیاسی کشور بود و نشان می‌داد که تغییرات مهمی در لایه‌های درونی جامعه طی سال‌های گذشته و بعد از انقلاب ایجاد شده است که افزایش جمعیت، افزایش جوانان و زنان تحصیلکرده، رشد مراکز دانشگاهی و آموزشی در کشور، رشد شهر‌نشینی، گسترش ارتباطات و افزایش نقش زنان و جوانان در عرصه‌ی سیاسی کشور از جمله تغییراتی بود که نیاز به بازنگری سیاست‌ها و ایجاد اصلاحات مختلف در کشور را ایجاب می‌کرد. انتخاب آقای خاتمی به عنوان رییس‌جمهور و گفتمان جدید مطرح شده از سوی ایشان، مقطع تازه‌ای را به وجود آورد که متفاوت از مقاطع پیشین بود.