همسران و فرزندان امام حسن مجتبی(علیه السلام)

یکی از شبهات درباره زندگانی امام حسن مجتبی? شبهه طلاق‌های متعدد ایشان است که با عنوان مطلاق معروف است. برای نقد این شبهه، اثر پیشین با عنوان «تطورشناسی اخبار مطلاق بودن امام حسن مجتبی? » (ویراست دوم، چاپ بهار ۱۴۰۲ش) نگاشته شد و مشخص شد این شبهه با اشکالات متعدد تاریخی، حدیث و کلامی مواجه است. یکی از اشکالات مطرح‌شده این بود که در صورت درستی شبهه مطلاق، باید بتوان اسامی تعداد زیادی از این همسران و فرزندان حاصل از این ازدواج‌ها را در منابع تاریخی و غیره مشاهده کرد. به همین منظور، برای به دست آوردن نام همسران و فرزندان امام حسن? با مراجعه به منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت به ترتیب ادوار تاریخی از آغاز تا دوران معاصر، اسامی تمامی افرادی که به عنوان همسر و فرزندِ ایشان ثبت شده، استخراج شد. در نتیجه، مشخص شد در منابع مختلف در مجموع نام هیجده نفر به عنوان همسر امام ثبت شده است که تنها می‌توان چهار نفر از آنان را به عنوان همسر قطعی قبول کرد، تعداد مجموع فرزندان نیز ۲۲ نفر است که تنها ۱۳ نفر به عنوان فرزند قطعی قابل‌قبول هستند. در نتیجه، شبهه مطلاق در مقام اثبات نمی‌تواند همسر و فرزند چندانی برای امام حسن? نشان دهد.