اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی

اگر بخواهیم برای جوانان این مرز و بوم اطلاعات صحیحی درباره وضعیت اقتصاد ایران در تاریخ معاصر ایران معرفی کنیم بی شک یکی از کتاب ها مه نام می بریم همین کتاب اقتصاد سیاسی ایران است زیرا این کتاب به طور همه جانبه به بررسی و تحلیل کارشناسانه تحولات و رویدادهای اقتصادی و سیاسی ایران از زمان مشروطه تا پایان دوران حکومت پهلوی پرداخته است. او که این کتاب را در سال ۱۳۵۷ و به زبان انگلیسی نگاشته درباره‌ی آن می‌گوید: «این کتاب حاصل چندین سال مطالعه و تحقیق در نظریات و واقعیات توسعه و پیشرفت جوامع مدرن، و نیز درباره وجوه گوناگون جامعه و فرهنگ ایرانی است، و در نتیجه نظریاتی که در آن عرضه شده است و تحلیل‌هایی که بر پایه آن نظریات ارائه کرده­ام واکنش شتاب زده‌ای نسبت به جنبش انقلابی سال ۱۳۵۷ نیست.» دکتر کاتوزیان درباره‌ی زمان نگارش کتاب به این نکته اشاره می‌کند که : «زمان نوشته شدن این کتاب، به دو معنا، بر محتوای آن بی تأثیر نبود. یکی آن که آنقدر درباره تحولات دوره پهلوی آثار مبالغه آمیز و تبلیغاتی، هم به زبان فارسی و هم به زبان‌های اروپایی (بویژه انگلیسی) انتشار یافته بود که لازم بود (ضمن بیان واقعیات) با آن برخوردهای انتقادی جدی و دقیقی شود. تأثیر دیگر آن احوال بر محتوای کتاب از این اساسی‌تر بود. این کتاب با نظریه‌ای آغاز می‌شود که مبانی واقعیات و منطق تغییرات تاریخی ایران را تحلیل می‌کند. و چون اطلاق این نظریه به اقتصاد سیاسی قرن بیستم با یک انفجار بزرگ اجتماعی مصادف شد، طبیعی بود که تأکید بحث و تحلیل و گفتگو بر چگونگی توفیق و شکست شاهان پهلوی قرار گیرد.» این کتاب براساس نظریه استبداد ایرانی یا جامعه خشک و پراکنده تدوین شده است.