جریان‌شناسی تاریخی مدرسه حله

در قرن ششم قمری، جریان عمومی سیاست درعراق، به نضج و تکامل حوزه علمی تشیع امامیه در شهر حله انجامید. یک قرن بعد؛ تهاجم مغول و سقوط خلافت عباسی، فرصت تاریخی تعامل تشیع امامی با دولت ایلخانی را در عرصه سیاست نظری و عملی فراهم آورد که از نتایج مهم آن رونق علمی مدرسه حله و سیطره فکری آن بر ممالیک ایلخانی بود. در سپهر عصر ایلخانی، دانش فقه و کلام شیعی تکامل و استقلال یافت و فقه سیاسی امامیه مجال بروز یافت. انبوهی از آثار حدیثی- جدلی در بسط مفاهیم ولایت و امامت نوشته شد. و در این بستر عرفان شیعی پدیدار شد. تداوم این شرایط در عصر پسا ایلخانی، به گسترش و تعمیق بیشتر اندیشه تشیع یاری رساند و بنیان هویت مستقل سیاسی- مذهبی امامیه را در عصر صفوی فراهم آورد و نیز تاثیری عمیق بر باورها و رفتارهای سیاسی –فرهنگی شیعیان تا به امروز بر جای نهاده است.